Uw organisatie klaar voor de toekomst?

Afgelopen zomer werd de stemming over de zogenoemde private kwaliteitsborging in de Eerste kamer aangehouden. Niet lang daarna kondigde demissionair minister Schultz van Haegen aan dat de geplande ingangsdatum van de Omgevingswet is verplaatst tot een nader te bepalen invoeringsdatum. Betekent dit dat de voorgenomen stelselherziening van het omgevingsrecht  langzaam als een nachtkaars uitgaat? Senze denkt van niet, en denkt dat het gaat om een koerswijziging binnen het fysieke domein die verder reikt dan een nieuwe Omgevingswet of een privaat stelsel van kwaliteitsborging voor het bouwen. Het is een brede ontwikkeling binnen de overheid, mede gevoed vanuit een maatschappelijke behoefte, die ook niet meer te keren is. Daarom is het van belang om met name uw gemeentelijk beleid hierop af te stemmen. Wij geven u hieronder een praktisch voorbeeld.
De ontwikkelingen binnen het fysieke domein lijken onverminderd te gaan om een eenvoudiger en een toegankelijker stelsel van algemene regels. Hierdoor zal de vergunningplicht voor activiteiten binnen het omgevingsrecht afnemen. Er ontstaat dus noodzakelijkerwijs een verschuiving van een toetsing vooraf (vergunningverlening) naar een toetsing achteraf (handhaving). Handhaving zal dus een steeds belangrijkere rol moeten gaan vervullen binnen het omgevingsrecht. Welke gevolgen heeft dat voor uw handhavingsbeleid?
In een voorgaande artikel, ‘Private kwaliteitsborging: taak van de overheid uitgespeeld?’(verschenen in mei 2017), hebben wij u gewezen op de plicht van gemeente (bevoegd gezag) om handhavend op te treden. Dat de gemeente vervolgens per thema prioriteiten vastlegt in een handhavingsbeleidsplan maakt dat niet anders, de gemeente dient bij overtredingen handhavend op te treden. Dit betekent niet dat het vaststellen van prioriteiten in handhavingsbeleid niet van waarde kan zijn. Uit rechtspraak blijkt dat bij een toenemende rol van handhaving en een beperkte capaciteit binnen de organisatie prioriteitenbeleid kan bijdragen aan een legitieme en doelmatige handhaving. Prioritering mag inhouden dat bij bepaalde lichte overtredingen alleen naar aanleiding van een klacht of een verzoek wordt beoordeeld of handhavend moet worden opgetreden. Hieruit volgt dus dat niet in alle vergelijkbare gevallen uit eigen beweging tot handhaving moet worden overgegaan. Wel gunstig in situaties die voor u als gemeente niet de hoogste prioriteit hebben. Beschikbaar personeel kan bij een toename van handhaving en met een prioritering van taken zo efficiënt en adequaat mogelijk ingezet blijven.
Bovenstaande toont aan dat door nu al te anticiperen op de geschetste ontwikkelingen binnen het omgevingsrecht uw gemeentelijke organisatie wordt klaargestoomd voor de toekomst. Senze helpt u daar graag bij. Door de jarenlange ervaring en actuele kennis van onze adviseurs bent u verzekerd van betrouwbare ondersteuning  bij de koerswijzigingen binnen het omgevingsrecht die zeker doorgezet zullen worden.
Wilfred Borneman