Minder dan de helft van de gemeenten in Nederland heeft beleid voor radicalisering

Uit een recentelijke evaluatie van het Actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme door de Inspectie Veiligheid en Justitie blijkt dat 47% van de onderzochte gemeenten heeft aangegeven beleid voor radicalisering te hebben. Hierbij viel op dat met name kleine en middelgrote gemeenten hier geen beleid voor hebben. Ook Senze heeft in eerder onderzoek verschillen in de aanpak van radicalisering tussen gemeenten waargenomen.

Uit beide onderzoeken blijkt dat gemeenten de aanpak verschillend hebben ingericht, vaak doordat dit snel en uit behoefte is ontstaan. Met name bij de onderzochte kleinere gemeenten, waar minder casussen voorkomen, lijkt het meer moeite te kosten om persoonsgericht maatwerk en informatie-uitwisseling van de grond te laten komen. De lokaal geïntegreerde benadering is een lerende aanpak, zo werd duidelijk in ons onderzoek. Hebben zulke kleinere gemeenten voldoende casussen en capaciteit om mee te gaan in deze lerende aanpak? Afgevraagd kan worden of het nodig is dat iedere gemeente een eigen persoonsgerichte aanpak inricht, of dat dit op een ander niveau belegd zou moeten worden in de vorm van een samenwerkingsverband bijvoorbeeld.

Gemeenten die inmiddels de lokale aanpak hebben vormgegeven, willen dit graag intern en gemeentebreed borgen in beleid en processen. Hier ervaart men echter problemen in de samenwerking tussen het domein veiligheid en het domein zorg. Uitgangspunt is dat lokale professionals waarmee informatie wordt gedeeld strategisch gekozen worden. En dat ieder vanuit de eigen professie verantwoordelijk is en vertrouwelijk met de informatie omgaat. Ook kan informatie alleen gedeeld worden als dat noodzakelijk is voor de veiligheid. Maar wat betekent dit nu voor een lokale professional die vanuit een zorgperspectief opereert? Dit komt veel voor en raakt door het groeiende aantal taken van gemeenten steeds meer onderwerpen. Bijvoorbeeld de groeiende problematiek rondom verwarde personen en de opvang daarvan, en de nazorg aan ex-gedetineerden. Dit zijn taken van gemeenten op het snijvlak van zorg en veiligheid. Veel gemeenten worstelen met het gemeentebreed borgen van de onderwerpen die verschillende domeinen beslaan en een goede samenwerking en informatiedeling hierbij, zowel intern, als met partners.

Loopt u ook tegen deze problemen aan? Heeft u bijvoorbeeld nog geen beleid voor de aanpak van radicalisering? Senze kan u hierin ondersteunen door onder andere het opstellen van een plan van aanpak, beleid, uitvoeringsprogramma en werkprocessen en vervolgens helpen dit in de organisatie in te bedden.

Wilt u meer over lezen over de in dit artikel genoemde onderzoeken? U vindt de evaluatie van de Inspectie VenJ hier en het onderzoek dat wij samen met het Kenniscentrum Sociale Innovatie van de Hogeschool Utrecht hebben uitgevoerd hier.

Josien Roodnat